Tol

Voor sommige wegen of vaarwegen moet je tol betalen. Beheerders van deze wegen hebben het recht om een heffing op te leggen voor mensen die gebruik willen maken van deze wegen, vaarwegen, tunnels, bruggen of zelfs kunstwerken. Tol wordt vaak aan het begin van de tolweg bij de ingang gevraagd, dit kan in een tolhuis, tolpoort, tolpaal, tolboom of tolhek. Een plek zoals deze wordt tol genoemd.

Geschiedenis van tol

Er is al eeuwen lang tolheffing, en was tot de zeventiende eeuw vooral van belang op verschillende rivieren. Deze rivieren waren vaak ook wel de drukste rivieren. In plaatsen als Lobith, Schoonhoven, Dordrecht en Vlaardingen waren er riviertollen rond de elfde en dertiende eeuw. Je moest deze tol betalen aan de landheren waar de rivier zich bevond. De riviertollen werden door de graven van Holland voor verschillende reden gebruikt. Dit deden ze om hun hofhouding mede te bekostigen en om handel binnen dit gebied te bevorderen.Ongeveer vanaf de zeventiende eeuw begon de handel over land toe te nemen, rond dit tijdperk werden er dan ook betere wegen aangelegd. Voor deze wegen werd natuurlijk ook tol betaald. Bij verschillende verbindingswegen kwamen dan ook tolhuizen te staan. Bij deze tolhuizen moest men een bepaald bedrag betalen, als zij dit deden gingen de tolbomen of tolhekken open. De tol voor op het water is dan ook verder gegroeid naar licenten en convoyen. Deze convoyen en licenten moesten ze afdragen aan de regering. De tol voor op het land werd gebruikt om meer wegen aan te leggen en bestaande wegen te verbeteren.

Deze tollen waren er tot in 1811, toen de tijd schafte Napoleon alle rijks tollen in Nederland af. Hiervan uitgezonderd waren de tollen die door particulieren en gemeenten werden geheven. In het jaar 1815 werd dit hersteld naar het oude systeem door Koning Willem I, hij wilde een impuls geven aan de weg- en waterbouw. Tolheffing werd dan ook ingesteld volgens een vast patroon. Zo werden er om de vijf kilometer tolhekken geplaatst. Het was wel de bedoeling dat steden zich op een normale afstand bevonden. Zo stond er ongeveer op 2,5 kilometer afstand van een stad een tolboom. Ook werden er soort van abonnementen beschikbaar gesteld voor diegenen die vaak langs de tolboom kwam. Soms was het ook mogelijk om tol af te kopen voor een heel jaar.

Als het om een particuliere weg ging werd de tol geheven door een tolpachter en als het om een rijksweg ging dan het de tol geheven door een tolgaarder, dit was een ambtenaar. De paarden van het Koninklijk Huis hadden vrijstelling voor deze tol. Ook boerderijen, molens en fabrieken die zich binnen de 2,5 kilometer bevonden hadden vrijstelling.Op 1 mei 1900 werden alle rijkstollen afgeschaft. Er waren toen alleen nog particuliere en gemeentelijke tollen. De tollen werden echter wel uitgebreid, zo kwam er een tol voor de fiets, auto en stoomtram. Enkele tollen bleven bestaan tot aan de tweede wereldoorlog.Tegenwoordig worden er nog wel tollen geheven, dit is alleen bij bruggen en tunnels. Dit is het geval om ze te kunnen bekostigen. We betalen ook accijnzen en wegenbelastingen.