Steenfruit

in de plantkunde is een steenvrucht een fruitloze vrucht waarbij het buitenste vlezige deel of een een enkele schaal van gehard endocarp omgeeft met een zaad aan de binnenkant. Deze vruchten ontwikkelen zich meestal van een enkele carpel en meestal van bloemen met een superieure eierstok. De steenvruchten hebben ook een definitieve kenmerken en dat is namelijk de harde verhoutte steen die is afgeleid van de eierstokmuur van de bloem. Ook zijn er nog aandere vlezige vruchten die een stenige omhulling kunnen hebben die afkomstig zijn van de zaadvachten rondom het zaad, maar echter kunnen deze vruchten niet gezien worden als een steenvrucht.

Soorten Steenfruit

Sommige bloeiende planten die steenvruchten produceren zijn koffie, mango, jujube, olijf, dadels, sabal, oliepalmen, kokos, pistache, witte sapote, cashewnoten en alle leden van het geslacht prunus, amandel, abrikoos, kers, moederdam, nectarine, perzik en de pruim. Deze planten hebben allemaal iets gemeen namelijk dat ze allemaal een harde kern hebben en daarom ook worden gezien als een steenvrucht.

Steenfruit en dieren

Veel steenvruchten met hun zoetige, vlezige buitenlaag trekken de aandacht van vele dieren als voedsel en de plantenpopulatie profiteert hier ook nog eens heel erg van, omdat dit er voor zorgt voor een verpreiding van de zaden. De endocarp ook wel pit of steen genoemd wordt soms niet meegewerkt naar binnen, omdat ze die dan laten vallen op de grond nadat ze het vlezige deel van de (steen) fruit hebben opgegeten, maar wordt vaak ingeslikt door de dieren, passeert zodanig het spijsverteringskanaal en keert zo weer terug in de aarde. Wanneer deze dieren die de pit hebben opgegeten moeten ze natuurlijk ook ontlasten en komt het zaadje binnen in ongedeerd weer naar buiten zo de aarde in. De passage door het spijsverteringskanaal van het dier kan de dikte van de endocarp (pit) verminderen of verdunnen en dat kan dus helpen bij de kiemkracht, omdat de endocarp minder wordt tegen gehouden. Dit proces wat hier boven werd beschreven staat ook wel bekend als scarifcation in de Engelse taal of insijding op z’n Nederlands.

Voorbeelden van steenvruchten

Typische steenvruchten zijn abrikozen, olijven, perziken, pruimen, kersen, mango’s en amlas (indiase kruisbessen). De kokosnoot is ook een steenvrucht, maar de schil van de kokosnoot is vezelig of droog, dus word deze fruit gezien als een eenvoudige droge, vezelige steenvrucht. In tegenstelling tot andere steenvruchten, is het onwaarschijnlijk dat het kokosnootzaad wordt verpresid door dieren via ontlasting of eten van de vrucht, omdat de de zaad van de kokosnoot vrucht een best grote omvang heeft en ook kan het extreem lange afstanden afleggen over de oceanen.

Bepaalde steenvruchten komen ook voor in een grote cluster zoals dat bij de palmsoorten voor komt, waar een aanzienlijke reeks steenvruchten in een cluster wordt gevonden. Er zijn een paar bekende steenvruchten die in grote clusters groeien met voorbeelden zoals, de dadels die in centraal Chili en Washingtonia filifera in de Sonoran-woestijn in Noord-Amerika. Braambessen zijn aggregaten van de steenvruchten. De vrucht van bramen en frambozen is afkomstig van een enkele bloem waarvan de stamper bestaat uit een aantal gratis karpetten.