Hondskruid

Hondskruid is een orchidee die wel 30 tot en met 60 centimeter hoog kan worden. Deze plant is wettelijk beschermd in België. In Nederland was deze plant ook wettelijk beschermd maar dat is sinds 1 januari 2017 niet meer het geval. Op de plant vind je tientallen kleine paars/roze-achtige bloemen die dicht op elkaar staan. Deze bloemen zijn ongeveer 15 millimeter lang en hebben een draadvormig spoor en een in drie gedeelde lip van 6 tot 8 millimeter. Deze plant komt voornamelijk voor in Europa, Azië en in het Noordwestelijke gedeelte van Afrika. In Nederland zal je deze plant vinden in Limburg bij kalkgraslanden en vooral langs de kust in het zeedorpenlandschap. In Limburg komt deze plant laatste tijd minder voor, dit komt waarschijnlijk door het veranderen van het beheer. De laatste jaren komen er steeds weer nieuwe plaatsen bij waar hondskruid gevonden wordt. De plaatsen waar het gevonden wordt zijn vaak kalkrijk maar de meeste houden geen stand.

De naam

Hondskruid heeft zijn naam te danken aan dat deze plant niet zo nuttig is. Vroeger gebruikte men het woord “honds” als een plant niet nuttig was. Deze plant werd ook niet gebruikt als medicijn of iets. De natuurlijke naam van deze plant is de Anacamptis, dit is afkomstig van het Griekse anakamptein wat staat voor ‘achterover leunen’. Deze naam staat weer voor de naar achter gebogen stuifmeelklompjes die aan de bloem vast zitten. De hondskruid valt onder de bloemsoort pyramidalis, dit is afkomstig uit het Latijns en behoort tot deze groep door de vorm van de bloei aan het begin.

De kenmerken van de hondskruid

De hondskruid kun je herkennen aan een slanke, lage tot middelhoge vaste plant die wel 60 centimeter hoog kan worden. In het najaar zal je deze plant niet zien, dan zit hij namelijk onder de grond en bestaat het alleen nog maar uit een stengelscheut. Je kunt wel twee beige onregelmatige punten zien die ovale wortelknollen hebben en wat kleine uitstralende, onvertakte witte wortels hebben van gelijke dikte.

In de winter zal je enkel wat bladeren boven de grond zien. De bladeren die je ziet zijn onbehaard en langwerpig met parallelle nerven. Tot in de zomer, dan gaan de eerste bladeren verdorren en de rechtopstaande stengels dragen nog 2 tot 6 kleine veruiteenstaande, lichtgroene bladeren. In België en Nederland zal je hondskruid vooral zien in de maanden juni en juli. Bovenop de bloem vind je als eerst een soort kegelachtige vorm wat later vervormd naar een bol. Deze 4 tot 8 centimeter lange aar bestaat uit vele tientallen dicht opeen geplaatste paarsachtige bloemen met een breedte van 1 centimeter tussen de punten van de zijkant stekende binnenste bloemdekbladen.

Net zoals bij elk andere Nederlandse orchideeën is deze bloem tweeslachtig en staan in de oksel van een lancetvormig spits schutblad.

Hondskruid beheer

Je kunt hondskruid behouden en de kans op vestiging te vergroten op nieuwe groeiplaatsen. Hiervoor moet vergrassing, verruiging, struweelvorming met dauwbraam tegen te gaan. Sterke erosie op bijvoorbeeld steile groeiplaatsen moet worden tegengegaan en bos en struweel moet verwijderd worden in kalkrijke duinen in de buurt van zeedorpen.